عمل و ترک عمل در مثنوی و بهگود گیتا

Authors

  • سعید گراوند استادیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه تربیت معلم آذربایجان
  • شهرام پازوکی دانشیار مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
Abstract:

در این نوشتار می‌کوشیم پس از بیان ضرورت، چیستی  و سرچشمه اصلی عمل، با استناد به رویکردی میان‌متنی به تحلیل مسئله عمل و ترک عمل در مثنوی و گیتا بپردازیم. این مقاله مشتمل بر سه بخش است. در بخش اول ضمن بیان مقدمه‌ای کوتاه با اشاره به مفهوم عمل و انجام تکالیف دینی بر مبنای دو کتاب مذکور از ضرورت عمل به منزله وسیله و سبب وصول به حق سخن رفته و گفته شده که شأن حقیقی انسان در این جهان عمل است نه ترک عمل. در بخش دوم مقاله از چیستی، سرچشمه اصلی و اقسام عمل سخن به میان آمده است، و گفته شده که بر اساس گزارش‌های مثنوی و گیتا عمل آدمیان بنا بر اغراض مختلف، متفاوت می‌شود. برخی از سر ترس، برخی از سر عادت و برخی از سر عشق و ایمان عمل می‌کنند. اما بنیاد حقیقت عمل در توجه به نفس عمل است. در بخش سوم نیز از مسئله ترک عمل بحث شده است. در این بخش، بی‌عملی محض در ترک تعلّق خاطر و عدم دلبستگی به نتیجه عمل تفسیر شده است. از این‌رو ترک عمل در این متون به معنی ترک تعلّق خاطر است که از عمل ناشی می‌شود. یعنی مرتبه‌ای که سالک در آن به فراسوی اغراض معتبر در این جهان خاکی دست می‌یابد.       

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

خدا در بهگود گیتا

در گیتا که از مهمترین کتابهای دینی هند است، برای نخستین بار به خدای متشخص (personal) در قالب یا تجسد کریشنه اشاره می رود. کریشنه خدای متجلی است. خدای گیتا واحد و متعال است. خداوند دارای دو حال بی صفات (نیرگونه) و با صفات (سه گونه) است. در این کتاب مقدس هندوان به بحث دربارة وحدت وجود نیز پرداخته شده و گفته شده است که بهگودگیتا به آن خدای انتزاعی و عقلانی مورد اعتقاد اوپانیشاد چندان عنایتی ندارد،...

full text

مقایسه عشق در مثنوی مولانا و بهگود گیتا

چکیده عشق از مهم ترین و اساسی ترین مباحث عرفانی است که در عرفان هندو و اسلامی در دو اثر عرفانی بهگود گیتا و مثنوی معنوی به طور بارزی مطرح می گردد. عشق در گیتا به عنوان راهی برای رستگاری و نجات انسان بیان می شود و حتی آسان ترین راه نجات است که هر کس از هر طبقه اجتماعی که باشد می تواند به آن دست یابد و به وسیله آن در پناه خداوند قرار گیرد. عشق در مثنوی نیز یکی از راه های رسیدن به وصال خداوند و ف...

15 صفحه اول

خدا در بهگود گیتا

در گیتا که از مهمترین کتابهای دینی هند است، برای نخستین بار به خدای متشخص (personal) در قالب یا تجسد کریشنه اشاره می رود. کریشنه خدای متجلی است. خدای گیتا واحد و متعال است. خداوند دارای دو حال بی صفات (نیرگونه) و با صفات (سه گونه) است. در این کتاب مقدس هندوان به بحث دربارة وحدت وجود نیز پرداخته شده و گفته شده است که بهگودگیتا به آن خدای انتزاعی و عقلانی مورد اعتقاد اوپانیشاد چندان عنایتی ندارد،...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 45-46

pages  93- 114

publication date 2010-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023